Binnen BIM zijn verschillende rollen te onderscheiden met bijhorende competenties. Door de toename van informatiestromen van verschillende partijen binnen een project of proces, wordt een goede afstemming steeds noodzakelijker. Mede doordat verschillende partijen hun eigen modellen aanleveren met hun eigen ontwerp. Deze rollen zijn terug te vinden binnen branches waar ontwerp en technische uitvoeringen plaatsvinden.
De volgende rollen zijn te onderscheiden:
- BIM Engineer / BIM Modelleur
- BIM Coördinator
- BIM Regisseur
- BIM Manager
BIM Engineer / BIM Modelleur
Om te begrijpen wat een BIM-modelleur doet, is het handig om eerst te weten waar de afkorting BIM nou precies voor staat, BIM staat namelijk voor Building Information Modelling. Het gaat om een digitaal model dat een virtuele weergave van een bouwwerk vormt, waarbij informatie en geometrie aan elkaar gekoppeld worden. Het BIM model bestaat uit verschillende objecten zoals muren, het dak en ramen en aan deze objecten is informatie, zoals de technische eigenschappen, gekoppeld. Kortom: in het BIM informatiemodel staat alle benodigde data voor het ontwerpen, bouwen en beheren van bouwwerken. Vaak wordt dit model geraadpleegd door aannemers, architecten, installateurs en opdrachtgevers.
Als BIM-modelleur verricht je teken-, ontwerp-, berekenings-, en selectiewerkzaamheden om een BIM-informatiemodel te kunnen ontwikkelen, samenstellen en beheren. De concrete taken van een BIM-modelleur algemeen genomen als volgt:
- Het ontwerpen en berekenen van werktuigbouwkundige, elektrotechnische, meet- en regeltechnische installaties;
- Het selecteren en vervolgens plaatsen van componenten van de installatie;
- Beoordelen van het programma van eisen (PvE), het bestek en/of de begroting;
- De installatie in het BIM-systeem documenteren;
- Nieuwe producten in het BIM-systeem moduleren;
- Modellen toetsen op toepasbaarheid, kwaliteit en haalbaarheid;
- Testen verrichten zoals ‘clash controls’ en ‘interference checks’;
- Gegevens en bestanden archiveren;
- Contacten met opdrachtgevers, ontwerpers, leveranciers en collega’s onderhouden.
Competenties:
- Opleidingsniveau MBO+/HBO
- Werk/Denk niveau MBO+/HBO
- Vergelijkbare functies: Specialist, Engineer, 3D-tekenaar
- Verantwoordelijkheidsniveau normaal (2)
- Samenwerken (2)
- Voortgangsbewaking (2)
- Probleemanalyse (2)
- Creativiteit (2)
- Organisatiesensitiviteit (2)
- Visie (2)
- Omgevingsbewustzijn (2)
- Kwaliteitsgerichtheid (3)
- Discipline (2)
*achter alle competenties is een getal weergeven. Dit getal staat voor een schaal wat betreft verantwoordelijkheidsniveau. De schaal gaat van 1 (laag verantwoordelijkheidsniveau) tot 5 (hoog verantwoordelijkheidsniveau).
BIM Coördinator
Deze functie is ontstaan vanuit het snel groeiende aantal bedrijven dat met BIM werkt en de behoefte om verschillende aspectmodellen samen te voegen. BIM bestaat voor 80% uit communicatie en voor 20% uit techniek. Daarom is het belang van een BIM coördinator groot. De BIM coördinator coördineert het proces. Deze stelt het BIM-protocol op en bewaakt dit protocol. Daarnaast behoort het inrichten en toetsen van een gebouwmodel tot het takenpakket (model checking & clash control). Daarom is het als BIM Coördinator belangrijk dat je kennis hebt van meerdere aspecten, zoals de benodi9gde software om mee te controleren, de kennis van BIM en het communiceren met andere partijen.
Competenties:
- Opleidingsniveau HBO
- Werk/Denk niveau HBO/WO
- Vergelijkbare functies: Werkvoorbereider, projectcoördinator
- Verantwoordelijkheidsniveau normaal (2/3)
- Leidinggeven (2)
- Coachen (2)
- Plannen en organiseren (3)
- Samenwerken (3)
- Voortgangsbewaking (3)
- Probleemanalyse (3)
- Creativiteit (3)
- Organisatie sensiviteit (3)
- Visie (2)
- Omgevingsbewustzijn (3)
- Overtuigingskracht (2)
- Kwaliteitsgerichtheid (3)
- Discipline (2)
BIM Regisseur
De functie van BIM regisseur is vergelijkbaar met de rol van projectleider. De regisseur bewaakt het proces van een BIM-project. Deze stelt doelen, eisen en randvoorwaarden op. Hij stemt dit alles met alle betrokken partijen af in het proces, dus ook de externe partijen. De BIM regisseur organiseert tevens de bijeenkomsten, regelt de contracten en doet de selectie van de leveranciers. Tot slot ziet hij erop toe dat iedereen de gemaakte afspraken nakomt.
Competenties:
- Opleidingsniveau HBO/WO
- Werk/Denk niveau HBO/WO
- Vergelijkbare functies: Procesmanager, informatiemanager, kwaliteitsmanager, projectleider
- Verantwoordelijkheidsniveau boven gemiddeld (3)
- Leidinggeven (3)
- Coachen (3)
- Plannen en organiseren (3)
- Samenwerken (3)
- Voortgangsbewaking (3)
- Probleemanalyse (3)
- Creativiteit (3)
- Organisatie sensiviteit (3)
- Visie (3)
- Omgevingsbewustzijn (3)
- Overtuigingskracht (2)
- Onderhandelen (2)
- Schriftelijke communicatie (2)
BIM Manager
De manager is de initiator van alle BIM-projecten binnen een organisatie. De manager stelt het beleid en de daarbij horende randvoorwaarden op. Hij stelt daarnaast de contracten op met de samenwerkende partijen. Kort gezegd is de BIM manager de ervaren professional die de BIM processen, de technologie, het beleid en de mensen aanstuurt. (3/4)
De BIM manager moet nagaan of:
- Alle BIM processen en procedures duidelijk zijn beschreven;
- Alle betrokkenen, intern en extern, zich bewust zijn van hun rollen en verantwoordelijkheden;
- Het BIM-plan duidelijk weergeeft aan welke eisen het project dient te voldoen en of deze overeenkomen met de Informatie Leverings Specificatie (ILS) van de opdrachtgever.
- Er behoefte is aan een BIM introductie/ training per rol voordat men aan de slag kan.
- Alle belanghebbenden over de software/hardware, middelen en vaardigheden beschikken die nodig zijn voor dit project.
Competenties:
- Opleidingsniveau HBO/WO
- Werk/Denk niveau HBO/WO
- Vergelijkbare functies: Programma manager, business development manager, bedrijfsleider
- Verantwoordelijkheidsniveau hoog (3/4)
- Leidinggeven (4)
- Coachen (3)
- Plannen en organiseren (4)
- Samenwerken (4)
- Voortgangsbewaking (4)
- Probleemanalyse (4)
- Creativiteit (4)
- Organisatiesensitiviteit (4)
- Visie (3)
- Omgevingsbewustzijn (3)
- Overtuigingskracht (3)
- Onderhandelen (3)
- Schriftelijke communicatie (2)